Η ΙΩΝΙΚΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ

Η ΠΡΩΤΗ ΜΕΓΑΛΗ ΣΥΓΚΡΟΥΣΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΜΕ ΤΟΥΣ ΠΕΡΣΕΣ

Η ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΑ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΠΟΛΕΩΝ ΣΤΙΣ ΑΝΑΤΟΛΙΚΕΣ ΑΚΤΕΣ ΤΟΥ ΑΙΓΑΙΟΥ ΝΑ ΑΠΑΛΛΑΓΟΥΝ ΑΠΟ ΤΟΝ ΠΕΡΣΙΚΟ ΕΛΕΓΧΟ ΚΑΤΕΛΗΞΕ ΣΕ ΜΙΑ ΣΚΛΗΡΗ ΣΥΓΚΡΟΥΣΗ, ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΟΠΟΙΑ ΔΟΚΙΜΑΣΤΗΚΑΝ ΓΙΑ ΠΡΩΤΗ ΦΟΡΑ ΚΑΙ ΣΕ ΤΟΣΟ ΜΕΓΑΛΟ ΒΑΘΜΟ ΟΙ ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΕΣ ΕΛΛΗΝΩΝ ΚΑΙ ΠΕΡΣΩΝ, ΣΕ ΜΙΑ ΑΝΑΜΕΤΡΗΣΗ ΠΟΥ ΔΙΕΞΗΧΘΗ ΣΕ ΞΗΡΑ ΚΑΙ ΘΑΛΑΣΣΑ. Η ΤΕΛΙΚΗ ΕΠΙΚΡΑΤΗΣΗ ΤΩΝ ΠΕΡΣΩΝ, Η ΟΠΟΙΑ ΟΦΕΙΛΟΤΑΝ ΣΤΗΝ ΚΑΚΗ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΛΛΙΠΗ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΤΩΝ ΕΠΑΝΑΣΤΑΤΗΜΕΝΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ, ΟΔΗΓΗΣΕ ΤΟΝ ΠΕΡΣΗ ΒΑΣΙΛΙΑ ΔΑΡΕΙΟ ΣΕ ΕΣΦΑΛΜΕΝΑ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΓΙΑ ΤΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΜΙΑΣ ΜΕΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΠΕΡΣΙΚΗΣ ΕΙΣΒΟΛΗΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ.

~~{*}~~

Κατά τον 6ο αιώνα π.Χ. οι ελληνικές πόλεις της Μικράς Ασίας αποτελούσαν το επίκεντρο του ελληνικού πολιτισμού. Οι πόλεις αυτές ήταν χωρισμένες σε τρεις ομάδες. Στο βορειότερο τμήμα των ανατολικών ακτών του Αιγαίου βρίσκονταν οι αιολικοί οικισμοί. Στο κέντρο των ανατολικών ακτών του Αιγαίου, στη Χίο, στη Σάμο και στις απέναντι ακτές, βρίσκονταν οι πόλεις των Ιώνων, οι οποίες συγκέντρωναν το μεγαλύτερο μέρος του πλούτου και της πολιτιστικής δραστηριότητας των Ελλήνων. Νοτιότερα, στη Ρόδο, στην Κω και στις κοντινές ακτές, βρίσκονταν οι πόλεις που είχαν ιδρυθεί από τους Δωριείς.

Οι πόλεις της ηπειρωτικής Ελλάδας δεν μπορούσαν να παραβληθούν με τις μικρασιατικές, καθώς ακόμα και η πλούσια Κόρινθος, η ισχυρή Σπάρτη και η Αθήνα φαίνονταν ασήμαντες σε σύγκριση με τη
Μίλητο, την Έφεσο, αλλά και άλλες μικρότερες μικρασιατικές πόλεις. Οι Έλληνες της Ιωνίας είχαν αναπτύξει εμπορικές σχέσεις με πολλές περιοχές της Μεσογείου και είχαν ιδρύσει περισσότερες αποικίες απ' όσες οι Έλληνες της ηπειρωτικής Ελλάδας. Η Μίλητος μόνο αποτελούσε μητρόπολη για δεκάδες αποικίες. Το εμπόριο έφερνε στα μικρασιατικά παράλια πλούτο και πολιτιστική άνθηση. Οι ιωνικές πόλεις έβριθαν από εντυπωσιακούς ναούς, οι οποίοι ξεχώριζαν για το μέγεθος και την ποιότητα της αρχιτεκτονικής τους διακόσμησης. Οι σοφοί της Ιωνίας είχαν ήδη αρχίσει να μελετούν τη φύση και να θέτουν τα θεμέλια της σύγχρονης επιστημονικής σκέψης και φιλοσοφίας.

Παρά όμως τα πολλά πλεονεκτήματα που προσέφερε η θέση τους, οι ελληνικές πόλεις της Μικράς Ασίας είχαν ένα σημαντικό μειονέκτημα, καθώς ήταν απροστάτευτες από τα ισχυρά βαρβαρικά βασίλεια που βρίσκονταν στα ανατολικά. Ο πρώτος βάρβαρος βασιλιάς που επέβαλε την εξουσία του στους Έλληνες της Μικράς Ασίας ήταν ο Κροίσος, ο ηγεμόνας των Λυδών.

Το βασίλειο του απλωνόταν στο κεντρικό και δυτικό τμήμα της Μικράς Ασίας και η πρωτεύουσα του, οι Σάρδεις, αποτελούσε τη σημαντικότερη πόλη της περιοχής - μαζί βέβαια με τις ελληνικές στα παράλια. Μια από τις πρώτες ενέργειες του Κροίσου, ο οποίος ανέλαβε τη βασιλεία των Λυδών το 560 π.Χ., ήταν να πολιορκήσει την Έφεσο και να αναγκάσει τον τύρρανο Πίνδαρο να απομακρυνθεί από την πόλη. Μετά την επικράτηση του στην Έφεσο, ο Κροίσος επέβαλε στις ελληνικές πόλεις να του καταβάλλουν ετήσιο φόρο υποτέλειας και να τον ενισχύουν στρατιωτικά όποτε το ζητούσε. Τον έλεγχο των Λυδών διέφυγαν η Μίλητος και οι Αιολικές πόλεις, ίσως και οι δωρικές. Παρόλα αυτά, η εξουσία του Κροίσου δεν υπήρξε καταπιεστική, από τη στιγμή μάλιστα που επιτράπηκε στους Έλληνες να ρυθμίζουν μόνοι τους τις εσωτερικές τους υποθέσεις και να επιλέγουν το πολίτευμα κάθε πόλης. Υπό αυτές τις συνθήκες, η Έφεσος μπόρεσε να αποκτήσει δημοκρατικό πολίτευμα, το οποίο διατηρήθηκε ως την περσική κατάκτηση. Επιπλέον, ο Κροίσος, που θαύμαζε τον ελληνικό πολιτισμό, χρηματοδότησε την κατασκευή του ναού της Αρτέμιδος στην Έφεσο. Χάρη στην οικονομική αυτή προσφορά, ο ναός έγινε τόσο μεγαλοπρεπής, ώστε χαρακτηρίστηκε ως ένα από τα επτά θαύματα του αρχαίου κόσμου. Ανάλογο σεβασμό επεδείκνυε και για τα ελληνικά μαντεία και συχνά προσέφερε σημαντικά δώρα στο ιερό των Δελφών. Είναι πολύ πιθανό ο Κροίσος να συνέβαλε και στην ανάπτυξη του εμπορίου των Ιώνων με την Αίγυπτο, καθότι σύμμαχος του φαραώ Αμασι. Η Αίγυπτος ήταν εξαιρετικά σημαντική για το εμπόριο των Ιώνων, οι οποίοι μάλιστα είχαν ιδρύσει από κοινού στο δέλτα του Νείλου μια αποικία, τη Ναύκράτη.